Błędy drwali
Ile drzew spada tam, gdzie chciał drwal? Wyniki badań.
Pilarka spalinowa z piłą łańcuchową jest maszyną uznawaną za najniebezpieczniejszą w grupie narzędzi roboczych obsługiwanych ręcznie.
Oprócz niebezpieczeństw związanych bezpośrednio z pilarką, jako samym urządzeniem (drgania, hałas, odbicie, kontakt z ostrymi krawędziami, kontakt z gorącymi powierzchniami itd.), niebezpieczeństwo przy jej użytkowaniu wynika również ze specyficznych, ciężkich warunków pracy i określonych uwarunkowań technologicznych procesu pozyskiwania drewna.
Mowa tu przede wszystkim o określonych wymaganiach jakimi powinien się kierować operator pilarki przy organizacji pracy na zrębie.
W tym przypadku chodzi zarówno o wybór odpowiedniej metody pozyskiwania drewna (np. metoda całej strzały, metoda drewna długiego, metoda drewna krótkiego itd.), jak i zapewnienie maksymalnie dużej wydajności środkom zrywkowym (np. klembankom, skiderom, forwarderom itd.) poprzez właściwe wyznaczenie kierunku padania i co ważniejsze, właściwe obalenie pozyskiwanych drzew.
Trzeba brać pod uwagę konfigurację terenu, nachylenie większości drzew, przebieg szlaków operacyjnych, kierunek zrywki, rodzaj środków zrywkowych, a także pamiętać o konieczności ochrony naturalnych odnowień, o nieuszkadzaniu drzew pozostających i sąsiadujących z powierzchnią zrębową, co w przypadku zrębów zupełnych jest dosyć proste, natomiast w przypadku zrębów gniazdowych i trzebieży niekiedy dosyć kłopotliwe.
Prawidłowy rzaz
Zarówno w przypadku zachowania właściwego kierunku obalania, jak i zachowania bezpieczeństwa samego pilarza bardzo ważne jest odpowiednie wykonanie rzazów podczas ścinki drzew. W tym przypadku ważne jest właściwe wykonanie zarówno rzazu podcinającego (odpowiadającego przede wszystkim za kierunek obalania), jak i rzazu ścinającego z odpowiednio uformowaną zawiasą i zachowaniem progu bezpieczeństwa.
Parametry poszczególnych rzazów zależą przede wszystkim od średnicy drzewa w miejscu wykonywania rzazu ścinającego, ale właściwe ich uformowanie zależy również od założonego kierunku obalania, pochylenia i wysokości drzewa, wielkości i kształtu korony, pokroju drzewa, ukształtowania pnia i sąsiadujących drzew.
Pomiary prawidłowości wykonywania rzazów podczas ścinki wykonywano na powierzchniach zrębowych zlokalizowanych w litych drzewostanach sosnowych (90%) w wieku 90 – 120 lat z domieszką świerka, brzozy, modrzewia (10%). Część drzew drzewostanu głównego (pierwsze piętro) i całość podszytu (drugie piętro) na gniazdach zrębowych zostały usunięte wcześniej, co pozwalało na swobodne określanie kierunku obalania, bez możliwości zawieszenia się ścinanych drzew podczas prowadzonych pomiarów.
Większość badanych drzew była prosta i charakteryzowała się niewielkim ugałęzieniem (od 16 do 42 gałęzi) oraz równomiernym ich rozkładem na pniu, co znacznie ułatwiało przeprowadzenie pomiarów z racji małego wpływu rozmieszczenia gałęzi i kształtu korony na założony kierunek obalania, co pozwalało na wykonywanie klasycznej techniki ścinki i obalania drzew.
Niektóre z drzew znajdujących się na powierzchniach zrębowych charakteryzowały się pewnym pochyleniem w kierunku obalania – odchylenie wierzchołka w rzucie pionowym mierzone od pnia nie przekraczało jednak 3 m – co skutkowało koniecznością wykonywania ścinki drzew z tzw. listwą przytrzymującą.
(...)
To jedynie fragment tekstu. Chcesz czytać całe teksty? Zamów prenumeratę "Nowej Gazety Leśnej"!
WIĘCEJ
Dodano 10:15 27-07-2022