Kalkulator drgań

Z licznych analiz dziennych ekspozycji operatora na drgania bardzo często wynika, że przekraczane są ich dopuszczalne wartości, do ich określania służą kalkulatory drgań miejscowych.

Te narzędzia informatyczno-matematyczne stworzone są w oparciu o metodę opublikowaną w Raporcie Technicznym Komisji Technicznej CEN/TC 231 i odnoszą się wyłącznie do wartości wyzwalających i wartości granicznych określonych w Dyrektywie 2002/44/WE.

W przypadku obowiązujących na danym terenie (kraju) innych przepisów, stosowanie tych kalkulatorów jest niemożliwe. Jednocześnie należy wiedzieć, że wyniki otrzymane przy stosowaniu kalkulatorów drgań są wartościami orientacyjnymi i nie zastępują analizy ryzyka.

Obliczanie drgań
Na stronach internetowych można znaleźć w pełni funkcjonalne kalkulatory drgań, pozwalające na wyznaczenie dziennej ekspozycji na drgania, poprzez wprowadzenie wartości drgań ekwiwalentnych użytkowanej maszyny i czasu jej użytkowania w ciągu zmiany roboczej.

Oczywiście działanie kalkulatora nie ogranicza się do wyznaczenia ekspozycji dla jednej maszyny, zazwyczaj można jednocześnie wprowadzić dane dla pięciu lub sześciu urządzeń, przy czym należy pamiętać, aby sumaryczny czas użytkowania dla wszystkich wpisywanych w kalkulator maszyn nie przekraczał 8 godzin.

Kalkulatory drgań zazwyczaj występują w dwóch wersjach:

•     uwzględniającej czas do osiągnięcia progu działania 2,5 m/s2 i czas do osiągnięcia Najwyższego dopuszczalnego natężenia (NDN) 2,8 m/s2 oraz krotność NDN;

•     uwzględniającej czas do osiągniecia wartości wyzwalającej 2,5 m/s2 i czas do osiągnięcia wartości granicznej 5 m/s2.
  

Kalkulator składa się z sześciu kolumn z kilkoma wierszami, z których dwie uzupełnia użytkownik (kolumny z białym polem do wpisania danych pomiarowych: wielkości drgań – wartość ważoną lub ekwiwalentną i czasu ekspozycji na te drgania – czas pracy daną maszyną).

Po zatwierdzeniu „enterem” automatycznie wyznaczany jest czas do osiągnięcia: w pierwszej wersji progu działania i NDN, w drugiej wersji wartości wyzwalającej i wartości granicznej oraz w obu wersjach ekspozycji w odniesieniu do 8 godzin dla pojedynczej czynności (częściowego obciążenia drganiami), co w konsekwencji powoduje wyznaczenie dziennej ekspozycji na drgania A(8) i dodatkowo w pierwszej wersji krotności NDN, które to wartości pojawiają się w komórce lub komórkach osadzonych w lewym dolnym rogu kalkulatora.

Jednocześnie komórki wyznaczonej dziennej ekspozycji na drgania wypełniają się odpowiednim kolorem, w zależności od wielości ekspozycji, tj.:
    

tło zielone – A(8) < 2,5 m/s²; narażenie jest dopuszczalne; możliwa jest dłuższa praca obsługiwanymi maszynami (dzienny czas narażenia na drgania poniżej poziomu działania; nie ma potrzeby wykorzystywania dodatkowych środków, aby zminimalizować ekspozycję);
    

tło żółte – A(8) = 2,5 ÷ 5,0 m/s²; narażenie jest dopuszczalne; możliwa jest praca obsługiwanymi urządzeniami, lecz zaleca się zminimalizowanie wielkości drgań przez zmianę dotychczas używanej maszyny na emitującą mniejsze drgania lub skrócenie czasu ekspozycji (dzienne narażenie na drgania powyżej poziomu działania; zwiększone ryzyko pojawienia się chorób związanych ze szkodliwym działaniem drgań; należy zmniejszyć ryzyko związane z narażeniem na drgania);
  

tło czerwone – A(8) > 5,0 m/s²; narażenie jest niedopuszczalne; dalsza praca obsługiwanymi maszynami jest niemożliwa (dzienny czas narażenia na drgania przekracza wartość dopuszczalną; bezwzględne ograniczenie dziennego czasu pracy lub konieczność użycia maszyny o niższym, równoważnym poziomie drgań).

Na bezpieczną pracę
Użycie kalkulatora drgań umożliwia odpowiednie zaplanowanie obciążenia pracą operatora maszyn z uwzględnieniem rozplanowania czasu pracy tak, aby ekspozycja na drgania nie przekraczała wartości dopuszczalnej.

Na rysunku przedstawiono propozycję rozplanowania czasu trwania zmiany roboczej dla operatora pilarki spalinowej, przy założeniu typowego udziału procentowego poszczególnych czynności – ścinka 20 proc., przerzynka 30 proc. i okrzesywanie 50 proc., z zastosowaniem pilarek o różnych pojemnościach skokowych (małej do okrzesywania, średniej do przerzynki i dużej do ścinki) charakteryzujących się różnymi ekwiwalentami drgań. Dzienna ekspozycja na drgania w tej konfiguracji wynosi 5 m/s2, co odpowiada maksymalnej, granicznej wartość ekspozycji.

(...)

To jedynie fragment tekstu. Chcesz czytać całe teksty?  Zamów prenumeratę "Nowej Gazety Leśnej"!

WIĘCEJ